Lenzen of een bril zijn een van de meest gebruikte medische hulpmiddelen. Ze zijn zo vanzelfsprekend dat we er haast niet bij stilstaan. Zelfs wanneer je zelf een bril of lenzen draagt, is het makkelijk te vergeten hoe afhankelijk je ervan bent. Opmerkelijk is het hoe weinig mensen eigenlijk weten van wat een bril of lenzen eigenlijk doen. Hier lees je daar meer over.
Slechte ogen
Dat is de eenvoudige verklaring die mensen geven voor het dragen van zichthulpmiddelen. Mensen zonder een bril of lenzen zijn dan ook vaak gelukkig met hun goede ogen. Het gezichtsvermogen wordt uitgedrukt in de zogeheten visus. Deze term duidt hoeveel licht, kleur en contrast kan worden waargenomen. Dit staat los van het dragen van een bril of lenzen. Iemand die een bril draagt kan heel goed een hogere visus hebben dan iemand die geen bril nodig heeft. De reden dat iemand een bril nodig heeft is een zogenoemde refractie afwijking.
Refractie afwijking
De naam refractie afwijking duidt op een fout in het brekingssysteem. Elk oog bevat een lens die het binnenvallende licht breekt en concentreert op het netvlies in het oog. Een goed functionerend oog projecteert het licht precies op het netvlies. Bij veel mensen wordt het licht echter iets voor of achter het netvlies geprojecteerd. Hierdoor is het beeld op het netvlies zelf onscherp. Dit is wat met een refractie afwijking bedoeld wordt. Het teveel of tekort aan breking door de lens, zegt verder niets over iemands visus. Iemand met plus of min in zijn ogen kan dus prima ogen hebben, die goed licht, kleur en contrast kunnen onderscheiden.
Er worden twee soorten refractie afwijking onderscheiden. Bijziendheid (myopie) en verziendheid (hypermetropie).
Bijziendheid
Wanneer je bijziend bent, wordt het licht door de ooglens té sterk gebroken. Hierdoor wordt het beeld iets voor het netvlies geprojecteerd. Daardoor valt het beeld niet scherp op het netvlies en zie je veraf slecht. Hoe verder weg iets is, hoe slechter je het kunt onderscheiden. Wanneer je myopie heeft, dan draag je een bril of lenzen met een minsterkte of heb je daar behoefte aan. Lenzen of een bril corrigeren het zicht over het algemeen goed en dankzij deze hulpmiddelen zie je weer scherp op afstand. Je ogen laten laseren is ook een optie. Bijziendheid is hierdoor goed te corrigeren.
De meest voorkomende oorzaak van bijziendheid is dat het oog te groot (of eigenlijk te lang) is. Daarom doet het probleem zich vaak pas voor in de adolescentie. Of iets daarna. Mensen denken daardoor ten onrechte dat veroudering de reden is voor hun ‘slechter’ wordende ogen.
Verziendheid
De tegenhanger van bijziendheid is verziendheid, ook wel hypermetropie genoemd. Bij verziendheid wordt het beeld iets achter het netvlies geprojecteerd. Dit omdat de natuurlijke lens het licht niet genoeg breekt. Het gevolg is dat u vooral dichtbij niet meer scherp ziet en hierdoor bijvoorbeeld steeds slechter kunt lezen. Bij verziendheid is er sprake van een nodige correctie met plus. Een bril of lenzen hebben dan dus een plussterkte.
Een belangrijke oorzaak van verziendheid is veroudering. En dan niet omdat jouw ogen zelf slechter worden, maar wel omdat het accommodatievermogen van je ogen afneemt. Belangrijk verschil met bijziendheid is dat bij verziendheid ook het vermogen om veraf te zien afneemt. Dit wordt alleen minder snel duidelijk.
Cilindrische afwijking
Behalve plus of min hebben veel mensen een zogeheten cilinder of cilindrische afwijking, ook wel astigmatisme genoemd. Net als ver- bijziendheid, is een cilinder een brekingsprobleem van licht dat het oog binnenvalt. Bij een cilindrische afwijking wordt het licht niet overal in het oog evenveel gebroken. Hierdoor valt het licht niet op één punt, maar op een lijn. Ook hiervoor kan een lens, bril of laserbehandeling corrigeren.
Bril of ogen laten laseren?
Je ogen laten laseren is mogelijk een interessant alternatief voor een bril (of lenzen). Het is veilig, permanent maar natuurlijk ook een stuk prijziger dan een bril. In ieder geval op korte termijn. Dat je in aanmerking komt voor is bovendien niet op voorhand zeker. In principe worden laserbehandelingen uitgevoerd bij mensen die al een tijd lang een bril of lenzen dragen en bij de sterkte (plus of min) redelijk stabiel is. Is dat bij jou het geval? Dan is het zeker de moeite waard om te informeren naar ogen laseren. In principe heeft iemand met gelaserde ogen nooit meer een bril nodig. Je ziet voortaan scherp zonder enig hulpmiddel. Voor iemand die al jaren vast zit aan lenzen of een bril kan dat als een enorme bevrijding voelen.
